11 Haziran 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 72


Bölüm 72 / Orijinal Yayın Tarihi: 11 Haziran 2000

Sayın Dinleyiciler; bugünkü izlencemizde Hans Werner Henze'nin önemli iki yapıtını tanıtacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt "Moralitaten"/Kıssalar başlığını taşıyor. Henze bu yapıtı 1967 yılında Esop'un öykülerinden yararlanarak; 3 sahnelik oyun biçimine sokan İngiliz ozanı Auden'in yırı/konulu şiiri üzerine çocuklar/genç hevesliler için opera olarak yazmıştır. Yapıt, yalkıcılar/solistler, konuşmacı, koro ve küçük orkestra içindir. Henze, yapıtını genç-hevesliler, çocuklar için yazmıştır ama, onları küçümsemek şöyle dursun, ne ölçüde önemsediğini ortaya koyduğu küğün; zorlamalı bir basitleştimeye hiç kaymayan, yüksek düzeyli etkinliğiyle kendini göstermektedir. Henze'nin şimdi sunacağımız Moralitaten'inde yer alan sanatçılar şunlar: konuşmacı: Cornelius Schwarz / alto: Dieter Leffler / bariton: Andreas Scheibner yalkın ırsal dörtlü(solo quartet) soprano :Friedemann Jackel / alto: Titıus Paspirgilis / tenor: Frieder Lang / bariton: Andreas Scheibner / Dresden Kreuz Korosu / Leipzig Gewandhaus Ork. / yöneten: Hans Werner Henze
MÜZİK: Henze - Moralitäten (24'46")
Şimdi dinleteceğimiz yapıt; Henze'nin 1969 yılında yazdığı 6. Senfoni. Henze'nin bu senfonisi, daha önce yazmış olduğu beş senfoniye göre tüm kuralları ve kuramları bir yana atarak en özgürce yazmış olduğu senfoni olarak görülebilir. İleri ölçüde karmaşıklığına karşın, bütünlüğünü; edinilmiş deneyimlerin sağladığı iç sıkı düzene bağlılıkla hiç yitirmez. Özgür, benzersiz atılımlarına karşılık alttan alta düzene bağlılığın geliştiği sezilir. Altıncı senfoni, iki ayrı oda orkestrasının birlikte çaldığı 15 devinimsel bölümcüğün birbirine ulanmasından oluşmuş tek bölümlü, 37 buçuk dakika süren, her bölümcüğü; devinim, tını, uyum buluşlarıyla dolu bir senfonidir. Her yönüyle; biçim olarak, çatkılama olarak, uyumsal yapı olarak çok çeşitliliğe yönelmiştir. O kadar değişik örge/motif bir araya getirilmiştir ki, bu yüzden dağınıklığa düşeceği, etkisini yitireceği kuşkusunu dinleyiciye yüklerken, yapıt ilerledikçe birbirini tutmaz sanılan ayrıntı bolluğunun, bütün içinde desen ve renk zenginliğini temelleştirdiği duyulur. Henze'nin olağanüstü zenginlikteki Altıncı Senfonisi'ni kendi yönetimindeki Berlin Filarmoninin seslendirmesiyle sunuyoruz.
MÜZİK: Henze - 6. Senfoni


TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.