25 Haziran 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 74


Bölüm 74 / Orijinal Yayın Tarihi: 25 Haziran 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizde size Aribert Reimann'ı tanıtmaya çalışacağız. Aribert Reimann 1936 yılında Berlin'de tanınmış küğcü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası tanınmış bir orgcu, annesi ır/insan sesi öğretmeniydi. Reimann gelişme döneminde Boris Blacher ile Ernst Pepping'in öğrenciliğini yaptı. Çok aranan eşlikçi piyanoçalar olarak dikkatleri erkenden üzerine çekti. 1959'dan başlayarak özellikle şarkıları, piyano yapıtları ve operalarıyla ünlendi.
Aribert Raiman'ı üç yapıtıyla tanıtmaya çalışacağız. İlk dinleteceğimiz yapıt, Reimann'ın çok usta bir piyanoçalar olarak, piyanoda yeni bir söyleyiş dili yaratmaya çalıştığı, 1979'da yazmış olduğu "Piyano için Çeşitlemeler"i, ünlü Alman piyanoçaları David Levine çalmaktadır.
MÜZİK: Aribert Reimann - Piyano için çeşitlemeler (24'27")
Dinleteceğimiz ikinci yapıt, ilk seslendirilişi 1986'da yapılan "Troades / Troyalı Kadınlar" Operasının bitiş sahnesi olacak. Reimann operasına cönk/libretto olarak Euripides'in yapıtının Franz Werfel'ce Almancaya çevirisini kullanmıştır. Dinleyeceğiniz son sahnede, Helena, Elen ülkesinde kocası Menelaos'la birlikte mutlu bir yaşam sürerken, evlerine konuk gelen Troya kralı Priamos'un en küçük oğlu Paris tarafından mallarıyla birlikte Menelaos'un evde olmadığı bir sırada kaçırılmış, Troya'ya getirilmiştir. Tüm kadınların en güzeli sayılan Helena'nın ve mallarının geri verilmesi isteğine Paris karşı çıkış ve on yıl süren Troya savaşı da bu yüzden çıkmıştır.
Son sahne, Troya savaşının bitiminin ardından Akha'lıların Troyalı kadınları aralarında paylaşıp gemilere bindirerek alıp gitmelerinin hazırlığında oldukları sırayı gösterir. Kocaları ve oğullarını savaşa kurban vermiş Troyalı kadınlar Helena'ya ilenç okurlar. Helena da kendisine ilenir. Ona ilenç yağdırmayan tek kadın Troya kralı Priamos'un bütün oğullarını yitirmiş olan eşi, Paris'in anası, Helena'nın kaynanası Hekabe'dir. Hekabe bütün olanların tanrıların başlarına getirdiği yazgı olduğu düşüncesiyle gelini Helena'yı savunmaz ama, öteki kadınlar gibi ilenmez de. Helena o karışıklık arasında kadınların yanından uzaklaşır bir sunak dibine sığınır. Helena'nın Paris tarafından kaçırılmadan önceki kocası Menelaos onu aramaktadır. Helena'yı sığındığı sunak dibinde görür. Önce intikamını almak için öldürmek düşüncesindedir ama, onu sığındığı yerde, yıkılmış, acınacak durumda görünce intikam duygusu yok olur, sevgisi coşar, Helena'yı alarak götürür. Bütün kadınların içinde başına gelen bunca işe karşı metanetini yitirmeyen tek kadın durumundaki Hekabe, oğullarının ve kocasının yitimine karşın yazgısının ağırlığını Troya'da geçmiş sevgi dolu günlerinin anısını, avuntusuyla karşılamaya hazırlanır. Ne ki önce tapınağın, ardından Troya'nın yanarak, alevler içinde kül olduğunu görmekle dönecek yeri kalmamışların çöküntüsüyle sarsılır.
Aribert Reimann'ın "Troyalı Kadınlar" operasının bu son sahnesinde yer alan sanatçıları belirtelim:
Helena: Cyndia Sieden/ Hekabe: Helga Dernesch / Menelaos: Josef Hoperwieser / Korobaşı (konuşma rolü): Carmen-Renate Köper / Haberci Taltybios: Bodo Brinkmann / Bavyera Kent Operası Korosu / Bavyera Kent Orkestrası'nı Gerd Albrecht yönetiyor.
MÜZİK: Reimann - Troyalı Kadınlar Operasından son sahne. (30'57")
Reimann'dan dinleteceğimiz son yapıt; Rainer Maria Rilke'nin bir şiiri üzerine 1938 yılında yazmış olduğu "Nacht - Raume" adlı yapıt.
Soprano Christian Schafer'e (Kristian Şefer) piyanoda dört el çalışla Aribert Reimann ve Axel Bauni eşlik ediyorlar.
MÜZİK: Reimann - Nacht Raume (14'07")