8 Ekim 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 89


Bölüm 89 / Orijinal Yayın Tarihi: 8 Ekim 2000

Sayın dinleyiciler; bugün sizlere tanıtmaya çalışacağımız ABD'li bağdar çağdaş küğ tarihi kitaplarında ya da Ansiklopedilerde adına hemen hemen hiç yer verilmemiş bir bağdar: 1927 yılında Şikago'da doğmuş olan John Downey (Con Dauney). Çağdaş küğ yazarlarının, küğbilimcilerin bu ada karşı neden bu ölçüde ilgisiz kalmış olduklarını biz açıklayabilecek durumda değiliz. Oysa küğsel etkilikler yönünden bir hayli de ödül almış olan bir bağdar. Şikago Küğ Koleji'nde eğitim görerek caz piyanoçaları oluyor. Kimi caz topluluklarında çalıyor. Vittorio Rieti ve Rudolph Ganz'dan eğitiminde yararlanmış. Sonra Fulbright Vakfı bursuyla Fransa'ya Paris'e gitmiş Ecole Normal'de, Paris Konservatuvarında, Sorbonne'da Honegger, Milhaud, Messiaen, Nadia Boulanger'den küğ, Jacques Chailley (Jak Şelli) ve Constantin-Brailliu (Konstantin Brailaiu)dan etnomüzikoloji, Vladimir Jankelevitch'den felsefe dersleri almış. Sonunda konservatuvarın bağdama bölümünü bağdama ödülünü kazanarak Sorbonne'u Onursal Doktorluk sanını alarak bitirmiş. ABD'e dönünce 1964'te Wisconsin-Milwaukee Üniversitesi Küğ Bölümü başkanlığına getirilmiş. Hiç bir -isme(izm)in ardında olmadığını belirten Downey'in yapıtlarında yer yer dengeserliğe gidecekmiş görünüşü veren yerlerle karmaşık bir polifoni çoğu kez bir birini izler ya da birlikte çok akıcı, renkli ve zengin bir uyum oluşturarak değişebilir parçalar olarak bir birlerini izlerler. Yapıtlarının hiç birinde bilinen biçimlere oturuşmuşluk yoktur. Sık sık kökenindeki caz tinini göstermekten geri kalmayan Downey'in yeni bir çığır açmak ardında koşmadığı kesindir. Ancak söylemek istediklerini kendisinin olan diri, çok renkli, çekici bir dille söylediği de kesindir. Çağdaş ABD'li bağdarlardan söz ederken Downey'den hiç söz etmeden geçmek çok haksızca bir davranış olur göründüğü için, kitaplarda kendisinden yeterince söz edilmese de; birkaç yapıtıyla olsun onu bizim küğsever dinleyicimize tanıtmayı uygun gördük. Yanılmadığımızı, ilgi toplayacağını umarız.
Downey'den dinleteceğimiz ilk yapıt:Yalkın Obua, Çembalo ve Yaylılar Orkestrası için 1987'de yazmış olduğu "Discourse/Söylev" - Obua:.Han de Vries, Çembalo: John Downey Londra Senfoni Orkestrasını Geoffrey Simon yönetiyor.
MÜZİK : Downey – Discourse (17'45")
Downey'den ikinci yapıtımız; Uzayın Ucu/The Edge of Space/Fagot ve Orkestra için Fantazi başlığını taşıyor.Fagotu Robert Thompson (Rabırt Tamson), Londra Senfoni Orkestrasını Geoffrey Simon yönetiyor.
MÜZİK : Downey - The Edge of Space (19'36")
Son yapıtımız yine 1987'de yazılmış Kontrabas ve Orkestra için Konçerto. Moderato e poco rubato / Larghetto / Allegretto / Finale buyurgulu dört bölümlü yapıtda kontrabası Gary Karr (Geri Kar) çalıyor. Geoffrey (Cofrey) Simon Londra Senfoni Orkestrasını yönetiyor.
MÜZİK : Downey - Kontrabas Konçertosu (31'22")